USÛLÎ DÎVÂNI

Akıncılık kuruluş yıllarından itibaren Osmanlı Devletine özgü, Rumeli’de teşekkül etmiş dikkate değer bir askeri sistemdi.Akıncı beylerinin önde gelenlerinden Evrenosoğulları’nın bir anlamda başkenti olarak kurulan ve onların özel ilgisiyle büyüyen Vardar Yenicesi, bir askeri garnizon olma özelliği yanında giderek çok önemli bir eğitim ve kültür merkezi oldu. Burada doğan ve Vardar Yenicesi’nin kendine mahsus iklimi içinde yetişen çok sayıda şairden biri de Usûlî’dir (ö. 1538). Yenice’de tahsilini bitirdikten sonra tasavvufa meyletmiş, Mısır’a giderek İbrahim Gülşenî’ye intisâb etmiş, şeyhinin vefatından sonra memleketine dönerek Gülşenîliği Balkanlarda yaymaya çalışmıştır. Nesîmî çizgisinde tasavvuf neşveli şiirler yazan Usûlî’de sade, dervişâne ve samimi bir üslup görülmektedir.

Orta hacimli bir dîvân olanUsûlî Dîvânı’nın bu neşrinde biri Farsça olmak üzere 5 kaside, 11 musammat, 152 gazel, 5 kıta, 109 beyitlik mi‘râciyye ile 273 beyitlik Yenice Şehrengizi yer almaktadır. Başka çalışmalarda Usûlî’ye isnad edilen 3 şiir ise Ekler kısmına alınmıştır.

Prof. Dr. Mustafa İsen tarafından 18 nüsha ve bazı şiir mecmuaları değerlendirilerek tenkitli metni hazırlananUsûlî Dîvânıiçin TSMK Hazine Nr. 931, Çorum İl Halk Kütüphanesi Feyzi Paşa Kitaplığı Nr. 2209/2, Süleymaniye Yazma Eser Ktp., Laleli Nr. 494/2, Bağdatlı Vehbi Nr. 1554/3, Millet Yazma Eser Ktp., Ali Emiri Manzum Nr. 31’de kayıtlı nüshalar esas alınan başlıca nüshalardır. Çalışmanın sonunda ise TSMK Hazine Nr. 931’deki nüshanın tıpkıbasımı yer almaktadır.